การกำหนดอาชีพสงวน ตามมาตรา 7 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชกำหนดการบริหารจัดการ การทำงานของคนต่างด้าว พ.ศ.2560 แก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนดการบริหารจัดการ การทำงานของคนต่างด้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2561 ได้ระบุอาชีพที่สงวนและเงื่อนไขไว้ทั้งหมด 40 อาชีพ โดยแบ่งออกเป็น 4 บัญชี ดังนี้
อาชีพที่ห้ามชาวต่างชาติทำ มีอาชีพอะไรบ้าง ถ้าทำอาชีพนี้ในไทยถือว่าผิดกฏหมาย
อาชีพที่ห้ามชาวต่างชาติทำ มีอาชีพอะไรบ้าง ถ้าทำอาชีพนี้ในไทยถือว่าผิดกฏหมาย
บัญชี 1 งานที่ห้ามคนต่างด้าวทำโดยเด็ดขาด จำนวน 27 งาน ได้แก่
- งานแกะสลักไม้
- งานขับขี่ยานยนต์ ยกเว้นงานขับรถยก (forklift)
- งานขายทอดตลาด
- งานเจียระไนเพชร/พลอย
- งานตัดผม/เสริมสวย
- งานทอผ้าด้วยมือ
- งานทอเสื่อ หรืองานทำเครื่องใช้ด้วยกก หวาย ฟาง ไม้ไผ่ ขนไก่ เส้นใย เป็นต้น
- งานทำกระดาษสาด้วยมือ
- งานทำเครื่องเขิน
- งานทำเครื่องดนตรีไทย
- งานทำเครื่องถม
- งานทำเครื่องทอง/เงิน/นาก
- งานทำเครื่องลงหิน
- งานทำตุ๊กตาไทย
- งานทำบาตรพระ
- งานทำผ้าไหมด้วยมือ
- งานทำพระพุทธรูป
- งานทำร่วมกระดาษ/ผ้า
- งานนายหน้า/ตัวแทน
- งานนวดไทย
- งานมวนบุหรี่
- งานมัคคุเทศก์
- งานเร่ขายสินค้า
- งานเรียงอักษร
- งานสาวบิดเกลียวไหม
- งานเลขานุการ
- งานบริการทางกฎหมาย
บัญชี 2 งานที่ให้คนต่างด้าวของประเทศที่มีข้อตกลงกับประเทศไทยทำเท่านั้น หรือคนต่างด้าวสามารถทำงานได้ตามข้อตกลงระหว่างประเทศหรือกรณีที่ประเทศไทยมีความผูกพันภายใต้บทบัญญัติของกฎหมาย จำนวน 3 อาชีพ ได้แก่
- วิชาชีพบัญชี
- วิชาชีพวิศวกรรม
- วิชาชีพสภาปัตยกรรม
บัญชี 3 งานฝีมือหรือกึ่งฝีมือที่ให้คนต่างด้าวทำโดยมีเงื่อนไข หรือให้คนต่างด้าวทำงานได้ก็แต่เฉพาะงานที่มีนายจ้าง จำนวน 8 งาน ได้แก่
- งานกสิกรรม
- งานช่างก่ออิฐ/ช่างไม้/ช่างก่อสร้างอาคาร
- งานทำที่นอน
- งานทำรองเท้า
- งานทำหมวก
- งานประดิษฐ์เครื่องแต่งกาย
- งานปั้นเครื่องดินเผา
บัญชี 4 งานฝีมือที่ให้คนต่างด้าวทำเฉพาะงานที่มีนายจ้างและให้เข้ามาไทยตาม MOU หรือเป็นงานที่ห้ามคนต่างด้าวทำโดยมีเงื่อนไข โดยจะทำงานนั้นได้เฉพาะงานที่มีนายจ้างและได้รับอนุญาตให้เข้ามาในราชอาณาจักร ตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมืองภายใต้บันทึกข้อตกลงหรือบันทึกความเข้าในที่รัฐบาลไทยทำไว้กับรัฐบาลต่างประเทศ (MOU) จำนวน 2 งาน ได้แก่
- งานกรรมกร
- งานขายของหน้าร้าน
สำหรับอาชีพที่ห้ามชาวต่างชาติทำเด็ดขาดนั้น ชาวต่างชาติไม่สามารถขออนุญาตทำงานในตำแหน่งดังกล่าวได้ไม่ว่าในกรณีใดๆ ส่วนอาชีพที่ห้ามชาวต่างชาติทำโดยมีเงื่อนไขนั้น ชาวต่างชาติสามารถขออนุญาตทำงานในตำแหน่งดังกล่าวได้ แต่จะต้องมีการขออนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก่อน โดยต้องมีคุณสมบัติและเอกสารตามที่กฎหมายกำหนด
หากชาวต่างชาติฝ่าฝืนกฎหมาย โดยทำงานในอาชีพที่ห้ามทำเด็ดขาดหรือทำงานในอาชีพที่ห้ามทำโดยมีเงื่อนไขโดยไม่ได้รับอนุญาต จะมีโทษปรับตั้งแต่ 10,000-100,000 บาท และอาจถูกส่งกลับประเทศอีกด้วย และหากทำผิดซ้ำ จะมีโทษปรับ 50,000 – 200,000 บาท โทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี และขึ้นบัญชีห้ามจ้างแรงงานต่างด้้าวอีก 3 ปี